Μαρίνος Φαλιέρος, Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν

Οι Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν του βενετοκρητικού φεουδάρχη και ποιητή Μαρίνου Φαλιέρου είναι ένα δημώδες παραινετικό ποίημα του πρώτου μισού του 15ου αιώνα. Έχει αποδέκτη τον γιο του ποιητή, τον Μάρκο, αλλά αποτυπώνει και γενικότερα προβλήματα της αρχοντικής κοινωνίας στη βενετοκρατούμενη Κρήτη: τις σχέσεις με τους χωρικούς και την αντιμετώπιση καινούργιων κοινωνικών δεδομένων, όπως η ανατροφή των αγοριών, η διεύθυνση μιας οικογένειας, οι απειλές που απορρέουν από τον πλούτο και τη χλιδή, ο χειρισμός του δεύτερου γάμου και οικονομικών-κληρονομικών ζητημάτων. Το έργο του Φαλιέρου φαίνεται να ακολουθεί την ηθικοδιδακτική παράδοση της ελληνικής υστερομεσαιωνικής λογοτεχνίας (π.χ. Σπανέας, Διδαχή Σολομώντος ή Ψευδο-Σπανέας, Συμβουλές στον Φραντσισκή του Στέφανου Σαχλίκη). Στην πραγματικότητα, αποτελεί, σε ένα τμήμα του, διασκευή μιας μορφής του μεσαιωνικού πεζού έργου Decurareifamiliaris, που γνώριζε τότε εξαιρετική επιτυχία. Πάντως ο Φαλιέρος χρησιμοποιεί το πρότυπο αυτό, και άλλες πηγές, επιλεκτικά, για να διατυπώσει τις δικές του, επίκαιρες και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή μέσα στον κόσμο. Είναι η πρώτη φορά που δημώδες λογοτέχνημα συμβουλεύει λεπτομερειακά για την επιλογή της νύφης, τις συζυγικές σχέσεις, την κατανομή καθηκόντων μέσα στην οικογένεια και τη μοίρα των παιδιών.

Την έκδοση επιμελούνται οι ομότιμοι καθηγητές του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ ArnoldvanGemert και WimBakker